Έκδοση πιστοποιητικών από τους Δημάρχους και Προέδρους Κοινοτήτων περί κατοχής ή νομής ακινήτων

 


 Σύμφωνα με το παρακάτω έγγραφο ο πρόεδρος του τοπικού διαμερίσματος  δεν μπορεί να έκδοση βεβαίωση χρησικτησίας

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠ.ΕΣ. 53125/ΕΓΚ.39/25-8-08

ΘΕΜΑ: «Έκδοση πιστοποιητικών από τους Δημάρχους και Προέδρους Κοινοτήτων περί κατοχής ή νομής ακινήτων»

Με αφορμή την υποβολή στο Υπουργείο ερωτημάτων σχετικά με τη νομιμότητα χορήγησης από τους Δημάρχους και Προέδρους Κοινοτήτων, πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων περί του ότι δημότες κατέχουν ή νέμονται ακίνητα ή ότι έχουν κυριότητα επί ακινήτων, τα οποία βρίσκονται εντός της διοικητικής τους περιφέρειας, θέτουμε υπ’ όψιν σας τα ακόλουθα :

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 86 παρ. 1 περ. ζ και 106 παρ. 1 περ. ι του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (κυρωτικός ν. 3463/06), οι  Δήμαρχοι και οι Πρόεδροι Κοινοτήτων, αντίστοιχα, εκδίδουν πιστοποιητικά προσωπικής και οικογενειακής κατάστασης των δημοτών. Ταυτόσημου περιεχομένου διατάξεις περιελάμβαναν και οι προισχύσαντες, από το έτος 1954 και εντεύθεν, Κώδικες Δήμων και Κοινοτήτων (ν.δ. 2888/54 (άρθρο 88 εδ. Ι) έως και π.δ. 410/95 (άρθρο 100 παρ. 1ι και άρθρ. 114 παρ. 1ζ).

Για την ακολουθητέα διοικητική πρακτική, σε ότι αφορά την έκδοση των ανωτέρω πιστοποιητικών, είχαν δοθεί στο παρελθόν οδηγίες και συστάσεις, με σχετικές εγκυκλίους του Υπουργείου μας, στις οποίες διαλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής :

Τα πιστοποιητικά προσωπικής και οικογενειακής κατάστασης των δημοτών πρέπει να εκδίδονται με βάση τα δημοτολόγια ή άλλα επίσημα στοιχεία που τηρούνται από το Δήμο ή την Κοινότητα ή από στοιχεία τα οποία προκύπτουν από έρευνα την οποία υποχρεούνται οι Δήμαρχοι ή οι Πρόεδροι των Κοινοτήτων να ενεργούν. Επίσης, τέτοια πιστοποιητικά μπορούν να εκδίδουν και στις περιπτώσεις που έχουν ιδία αντίληψη των προς πιστοποίηση γεγονότων ή περιστατικών. Εάν τα προς ικανοποίηση γεγονότα δεν προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία του Δήμου ή της Κοινότητας, ούτε έχει γι’ αυτά προσωπική αντίληψη ο Δήμαρχος ή ο Πρόεδρος της Κοινότητας, ούτε είναι δυνατό αυτά να εξακριβωθούν κατόπιν αλληλογραφίας με άλλες αρχές, τότε πρέπει η έκδοση του πιστοποιητικού να γίνεται επί τη βάσει εκθέσεως ενόρκου βεβαιώσεως μαρτύρων ενώπιον του Ειρηνοδίκη ή του Συμβολαιογράφου, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι η έκδοση του πιστοποιητικού επιτάσσεται ρητά από το νόμο  (Εγκ. 40287/21-6-65 και Εγκ. 101951/22-11-69).

Σε κάθε περίπτωση, για την έκδοση των πιστοποιητικών, η χορήγηση των οποίων ανάγεται στα καθήκοντα των Δημάρχων και Προέδρων των Κοινοτήτων, πρέπει να ελέγχεται και να εξακριβώνεται η αλήθεια των βεβαιουμένων περιστατικών, προς αποφυγή ποινικών ευθυνών, κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 242 του Ποινικού Κώδικα (Εγκ. 13752/13-2-63).

Σε ότι αφορά, εν προκειμένω, την έκδοση από τους Δήμους και τις Κοινότητες πιστοποιητικών με τα οποία βεβαιώνονται εμπράγματα δικαιώματα ή πράξεις νομής και κατοχής από δημότες επί ακινήτων, ειδικότερη μορφή των οποίων αποτελούν τα καλούμενα «πιστοποιητικά χρησικτησίας», θέτουμε υπ’ όψιν σας ότι έχει πλέον παγιωθεί νομολογιακά και θεωρητικά η αντίληψη ότι η έκδοση πιστοποιητικών για την περιουσιακή κατάσταση δημοτών δεν εμπίπτει στην εκ των άρθρων 86 παρ. 1 περ. ζ και 106 παρ. 1 περ. ι του ν. 3463/06 αρμοδιότητα του Δημάρχου ή του Προέδρου της Κοινότητας (Α.Π. 100/07, 316/02, 533/02, 430/01, 584/82). Ειδικότερα, έχει γίνει δεκτό ότι από το συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 438 του ΚΠολΔ και των οικείων διατάξεων του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, προκύπτει ότι ο Δήμαρχος και ο Πρόεδρος της Κοινότητας είναι αρμόδιοι για την έκδοση πιστοποιητικών προσωπικής και οικογενειακής κατάστασης των δημοτών, δεν έχουν όμως αρμοδιότητα να εκδίδουν πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις περί του ότι δημότης κατέχει ή νέμεται ακίνητο ή ότι έχει κυριότητα επί ακινήτου ή περί μεταβίβασης της κυριότητας με δωρεά ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία.

Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω «πιστοποιητικά» δεν θα μπορούσαν να συνιστούν δημόσια έγγραφα, κατά την έννοια του άρθρου 438 του ΚΠολΔ, στο βαθμό που το εκδόν αυτά όργανο δεν είναι καθ’ ύλην αρμόδιο να κάνει τη σχετική βεβαίωση. Κατά πάγια νομολογιακή αντίληψη, το «πιστοποιητικό» ή η «βεβαίωση» που χορηγείται από αναρμόδια για την έκδοσή του αρχή, αποτελεί απλή βεβαίωση τρίτου, η οποία, αν κατά την ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας, έχει χορηγηθεί πριν από τη δίκη ή κατά τη διάρκεια αυτής, με αποκλειστικό σκοπό να χρησιμεύσει σε αυτήν ως αποδεικτικό μέσο, δεν δύναται να ληφθεί υπ’ όψιν ούτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων.

Εν όψει λοιπόν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτό ότι δεν είναι επιτρεπτή εκ του νόμου η έκδοση από τους Δημάρχους και τους Προέδρους Κοινοτήτων, πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων που αφορούν στην περιουσιακή κατάσταση δημοτών, συμπεριλαμβανομένων των καλούμενων «πιστοποιητικών χρησικτησίας».

Παρακαλούμε όπως, ως εποπτεύουσα αρχή, μεριμνήσετε για την άμεση αποστολή της Εγκυκλίου στους Δήμους και τις Κοινότητες χωρικής αρμοδιότητάς σας, κοινοποιώντας μας το σχετικό έγγραφό σας, προκειμένου να λάβουν γνώση του περιεχομένου της τόσο τα αρμόδια όργανα των ΟΤΑ (δήμαρχοι, πρόεδροι κοινοτήτων, πάρεδροι, πρόεδροι τοπικών συμβουλίων, δημοτικά, κοινοτικά και τοπικά συμβούλια) όσο και οι δημότες.

Τα Υπουργεία Δικαιοσύνης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, στα οποία κοινοποιείται η παρούσα εγκύκλιος, παρακαλούνται να ενημερώσουν σχετικά τους ενδιαφερόμενους φορείς και υπηρεσίες που εποπτεύονται από αυτά, παρέχοντας τις κατά την κρίση τους απαραίτητες οδηγίες ή συστάσεις επί του θέματα.